Twee herfstbloeiers

Een paar bloemetjes die alleen maar nu te vinden zijn.

Dit is de Scilla autumnalis, die geen Nederlandse naam heeft. Laten we zeggen Herfst-sterhyacint. Hij groeit op droge, kale grond en komt niet algemeen voor in de Dordogne, de kans hem tegen te komen is dus niet groot. Temeer daar hij erg klein is: een grote plant meet 10 centimeter. En hij bloeit maar twee weken, en de rest van het jaar leeft hij, net zoals andere sterhyacinten, grotendeels als bol onder de grond. Met hard zoeken is het mogelijk na de bloei de kleine grijsgroene blaadjes te vinden.


Dit jaar waren de Herfst-sterhyacinten laat. Waarschijnlijk omdat de zomer zo droog was, laten ze nu pas hun lila sterretjes zien.


Normaal bloeien er honderden Herfstschroeforchissen (Spiranthes spiralis). Althans als je zoekt in schrale, droge kalkgraslanden, een soort milieu dat niet zo heel veel voorkomt. Maar dit jaar heb ik er maar twee gevonden, ook later dan gewoonlijk.


Dit is het portret van de eerste.


Honderd meter verderop groeide de tweede. Van deze een paar bloempjes in detail. Het zijn echte miniatuur-orchideeën. De blauwe achtergrond komt van een steen die er toevallig lag.

Wingerden

Of is het Wingerds? Hun gloeiend rode bladeren beginnen nu te verschijnen op muren en in bomen. Er zijn grofweg drie soorten wingerds, allemaal met kleine blauwzwarte bessen die erg op druiven lijken. Geen wonder, net zoals de wijnstok horen ze tot de familie der Vitaceae.



De eerste, hierboven, is de Valse wingerd (Parthenocissus inserta). Deze klimt in bomen die soms helemaal overdekt worden door de guirlanden en is regelmatig buiten tuinen te vinden. Hij heeft bladeren die verdeeld zijn in vijf afzonderlijke blaadjes.


De bladen van de Vijfvingerige wingerd (Parthenocissus quinquefolia) lijken erg op die van de vorige soort. Hij is te vinden op muren. Op deze foto van afgelopen winter is goed te zien hoe de ranken zich met kleine zuignapjes op het oppervlakvastzetten.

Deze twee soorten zijn oorspronkelijk Noordamerikanen, de volgende soort komt uit Azië.



De Oosterse wingerd (Parthenocissus tricuspidata) heeft ongedeelde bladeren met drie, vijf of meer lobben. De jonge blaadjes, in het voorjaar, hebben vaak een rode rand.

Jeneverbes

Op nevelige septemberochtenden veranderen de Jeneverbessen (Juniperus communis) zich in voortijdige kerstbomen. Ze zijn bedekt door spinnewebben die zichtbaar worden door de dauwdruppeltjes. De spinnen zijn daar omdat de jeneverbessen vol kleine insecten zitten die er man alles te eten vinden. De bessen zijn ook voor ons eetbaar. Ze hebben een karakteristik aroma en een bitterzoete smaak. Lekker in de zuurkool. Ja, oerhollandse jenever dankt zijn naam aan deze bessen, maar in moderne jenever is nauwelijks een spoor van jeneverbes te vinden.


Hier zijn een paar vrouwelijke takken met bessen. Ze hebben bijna twee jaar nodig om te rijpen en krijgen dan pas hun blauwe kleur.


In april-mei bloeit de Jeneverbes. Dit is een mannelijke plant op het punt van bloeien. Jeneverbessen zijn windbestuivers, bij het aanraken vliegen wolken stuifmeel op en lijkt het wel alsof er rook rondom de struiken hangt.